LAUDACJA

Prof. Ing. Tomáš Kozík, DrSc., Ing. Paed. IGIP
Doktor honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego

Magnificencjo,
Prześwietny Senacie,
Dostojny Doktorze,
Panie i Panowie,

Prof. Ing. Tomáš Kozík, DrSc., Ing. Paed. IGIP urodził się w Kežmarku na Słowacji 11 października 1944 roku. Szkołę podstawową ukończył w roku 1958, natomiast edukację na poziomie szkoły średniej odbył w miejscowości Dubnica nad Váhom, gdzie w 1963 roku zdał egzamin maturalny w Technikum Inżynierii Mechaniczno‑Elektrotechnicznej(SPŠSaE). W roku 1969 ukończył studia wyższe na Wydziale Elektrotechniki Słowackiego Uniwersytetu Technicznego w Bratysławie (STU), na kierunku fizyka ciała stałego. W 1978 roku, po pomyślnej obronie rozprawy doktorskiej z tejże dziedziny, która odbyła się w Instytucie Fizyki Słowackiej Akademii Nauk w Bratysławie (SAV), uzyskał stopień doktora (PhD). W 1989 roku zdobył tytuł doktora habilitowanego (DrSc) w wyniku obrony dysertacji dotyczącej technologii obróbki materiałów ceramicznych. W roku 1992 mianowany profesorem nadzwyczajnym w dziedzinie fizyki materii skondensowanej i akustyki STU, zaś dwa lata później został profesorem zwyczajnym w dziedzinie elektrotechnologii i materiałów tamże. W 1972 roku ukończył studia z pedagogiki akademickiej, w 1993 – trzysemestralny kurs Business Management and Marketing w Anglii, a w 2016 roku otrzymał tytuł Ing. Paed. IGIP The International Society for Engineering Pedagogy Willach. W latach 1978–1988 pracował jako profesor wizytujący w Katedrze Fizyki Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Konstantyna Filozofa w Nitrze, a od 1990 roku w Katedrze Techniki i Technologii Informacyjnych Wydziału Pedagogicznego tamże oraz jako wizytujący profesor w STU, na Wydziale Materiałów i Technologii w Trnavie.

Po ukończeniu studiów wyższych Profesor pracował na Wydziale Elektrotechniki Słowackiej Wyższej Szkoły Technicznej w Bratysławie jako asystent, a później jako adiunkt. Po przeprowadzce Państwa Kozíków do Nitry rozpoczął pracę na stanowisku adiunkta w Słowackim Uniwersytecie Rolniczym tamże. W 1975 roku zakończył współpracę z uczelnią, by przez następnych 15 lat pracować w zakładzie elektroceramicznym Elektroporcelán Louny (Czechy) filia Čab (Słowacja) na różnych stanowiskach, od specjalisty do głównego technologa i kierownika bazy naukowo‑badawczej. Od roku 1990 aż do przejścia na emeryturę był wykładowcą akademickim na Wydziale Pedagogicznym Nitra, który później został przemianowany na Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Nitrze, a następnie Uniwersytet Konstantina Filozofa (UKF) w Nitrze. W tych to ośrodkach naukowych pełnił funkcje wykładowcy akademickiego, kierownika katedry, docenta i profesora. Ponadto był prodziekanem, a później dziekanem Wydziału Pedagogicznego UKF, wreszcie – prorektorem UKF. Profesor cieszył się członkostwem w wielu gremiach naukowych, był m.in. członkiem Rady Naukowej Wydziału Pedagogicznego UKF w Nitrze, Uniwersytetu Preszowskiego w Preszowie, Wydziału Nauk Przyrodniczych w Bańskiej Bystrzycy, Słowackiego Uniwersytetu Rolniczego w Nitrze, wreszcie Rady Wydziału Matematyczno‑Fizyczno‑Technicznego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, a także wielu innych.

Warto pamiętać, że Profesor Kozík to również przewodniczący Ogólnosłowackiej Komisji Programu Studiów Doktoranckich w dziedzinie teorii przedmiotów dydaktycznych o charakterze ogólnym i zawodowym, w specjalności: teoria nauczania zawodowych przedmiotów technicznych. Był członkiem Słowackiej Komisji Zawodowej (SOK) dla kierunku: technologia edukacyjna, członkiem Komisji Doktorskiej na Wydziale Nauk Przyrodniczych UKF w Nitrze na kierunku: fizyka materiałów oraz na kierunku: materiały na Wydziale Materiałoznawstwa i Technologii Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (STU) w Trnavie, jak również dydaktyka zawodowych przedmiotów technicznych tamże.

Główna działalność badawcza Profesora Kozíka koncentrowała się na badaniach właściwości fizycznych oraz technologiach klasycznych i progresywnych materiałów ceramicznych, szkieł specjalnych i tworzyw sztucznych, a także na polu dydaktyki zawodowych przedmiotów technicznych. W trakcie swojej działalności dydaktyczno‑naukowej Profesor Kozík był autorem – lub współautorem – ponad 300 prac naukowych oraz specjalistycznych. Opatentował 6 rozwiązań innowacyjnych w zakresie pomiaru właściwości fizycznych materiałów ceramicznych, a także procedur technologicznych w produkcji elektroporcelany – patenty przyznał Czechosłowacki Urząd Patentowy. Profesor przygotował także inne propozycje patentów, o uznanie których jednak się nie ubiegał.

Początki pracy naukowej Profesora zorientowane były na zagadnienia z zakresu biofizyki. Zajmował się kwestią przepuszczalności błon biologicznych dla jonów sodu, wapnia i magnezu (opracowania na ten temat zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym „Biologia”). Po rozpoczęciu pracy w firmie Elektroporcelán Louny działalność naukowo‑publikacyjna Profesora skoncentrowała się na technologii wypalania, a także procesach fizykochemicznych i technologicznych zachodzących w materiałach ceramicznych podczas wypalania ceramiki o wysokiej wytrzymałości. Pokłosiem tych zainteresowań naukowo‑badawczych są m.in.: Analiza zmian strukturalnych szkła i ceramiki metodami pomiaru złożonych modułów elektrycznych [Analýza štruktúrnych zmien v sklách a keramikách metodami merania komplexných elektrických modulov] (praca opublikowana w tomie wydanym po międzynarodowej konferencji TERMANAL _´97 [Zborník medzinárodnej konferencie TERMANAL _´97]); Stochastic Quasi‑Orientation Processin HTC Ceramic Powders under Conditions of Acoustical – Vibrations („Interceram – International Ceramic – Rewiew” 1999); The Transport Proporties of Basalt („Journal of Electrical Engineeruiong” 1999); Właściwości dielektryczne plastoferydów [Dielektrické vlastnosti plastoferidov] (14th International Conference, DISEE 2002); Dielektric and Insulating systems in Elecrical engineering (Proceedings, Slovak University of Technology Bratislava) i wiele innych, równie wartościowych, a opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych.

W dorobku Profesora Tomáša Kozíka na uwagę zasługują także prace z obszaru nauk pedagogicznych, m.in.: Dydaktyka technicznych przedmiotów zawodowych [Didaktika technických odborných předmětov] (2016); Wirtualna współpraca i e‑learning [Virtuálna kolaborácia a e‑learning] (2006); Wykształcenie techniczne w społeczeństwie informacyjnym. Technika jako część kształcenia ogólnego [Technické vzdelávanie v informačnej spoločnosti. Technika súčasť všeobecného vzdelania] (2004); Zdalne rzeczywiste eksperymenty w praktyce [Vzdialené reálne experimenty v praxi] (2016); Systemy wideokonferencyjne w zastosowaniach edukacyjnych [Videokonferenčné systemy v edukačných aplikáciách] (2011); Eksperymenty zdalne w edukacji [Vzdialené experimenty v edukácii] (2016); Remotely controlled experiments. English edition (2016); Techniczna twórczość studentów [Technciká tvorivosť študentov] (2016).

Warto również przywołać inne prace naukowe Profesora, choćby: Aktualne problemy szkolnictwa technicznego [Aktuálne problémy technického vzdelávania] (2011); Analiza i uzasadnienie rewizji pola edukacyjnego Człowiek i świat pracy [Analýza a zdôvodnenie revízie vzdelávacej oblasti Človek a svet práce] (2013); Czy eksperyment symulowany zastąpi prawdziwy? [Nahradí simulovaný experiment reálny?] (2012); Notatka o kreatywności w edukacji technicznej [Poznámka k tvorivosti v technickom vzdelávaní] (2011); The reduction of interest among elementary students in the field of technical education (2011); Edukacja techniczna w Republice Słowackiej w kontekście edukacji w krajach Unii Europejskiej [Technická výchova v Slovenskej republike v kontexte vzdelávania v krajinách Európskej únie] (2007).

Profesor Tomáš Kozík jest naukowcem rozpoznawanym wśród dydaktyków Europy, ale i poza nią – jako twórca Szkoły Doktorskiej UKF w Nitrze, rekrutującej studentów także spoza Starego Kontynentu. Profesor wykształcił ponad 20 doktorantów. Dodam, że sam miałem przyjemność poznać profesjonalizm i metodologiczne dysputy studentów studiów doktoranckich w Katedrze Techniki i Technologii Informacyjnych UKF w Nitrze, gdzie prowadziłem zajęcia dla doktorantów. Warto pamiętać, że Profesor Tomáš Kozík był również członkiem Komisji Studiów Doktoranckich na Wydziale Materiałoznawstwa i Technologii STU w Trnavie oraz na Uniwersytecie Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy, a także na Wydziale Pedagogicznym UKF w Nitrze, jak i członkiem Komitetu ds. Nadawania Stopni Naukowych – DrSc. (doktor habilitowany) na Słowacji w dziedzinach: elektrotechnologia i materiały oraz chemia nieorganiczna i materiały. Pełnił funkcję przewodniczącego lub członka komisji podczas wielu obron habilitacyjnych i profesorskich (inauguracyjnych), był również promotorem licznych prac doktorskich i dyplomowych w zakresie: edukacji technicznej, dydaktyki zawodowej, technologii edukacyjnej, inżynierii materiałowej, fizyki materii skondensowanej i akustyki, chemii nieorganicznej.

Profesor Kozík pełnił rolę opiekuna naukowego wielu krajowych i zagranicznych konferencji, jak również sympozjów naukowych. Podczas staży specjalistycznych prowadził wykłady naukowe na uniwersytetach we Fryburgu (Niemcy), w Sunderland (Anglia), w Szeged (Węgry), ale i w Krakowie, Radomiu czy Rzeszowie. Był również członkiem wielu organów doradczych Ministerstwa Edukacji Republiki Słowackiej. Od 2000 roku przewodniczył komitetowi „Człowiek i świat pracy” przy Państwowym Instytucie Pedagogicznym w Bratysławie. Jest założycielem i pierwszym przewodniczącym komitetu Krajowego Olimpiady Technicznej dla uczniów szkół podstawowych na Słowacji oraz wieloletnim opiekunem naukowym kierunku studiów Technika (Edukacja techniczna) w Republice Słowackiej, członkiem organu doradczego Ministerstwa Edukacji Republiki Słowackiej w dziedzinie nauki i edukacji, wreszcie wieloletnim członkiem komisji grantowych ds. nauki i edukacji w Republice Słowackiej (KEGA i VEGA).

Profesor Kozík otrzymał wiele wyróżnień i nagród, wśród nich: honorowe wyróżnienie SVŠT (Słowacka Wyższa Szkoła Techniczna) w Bratysławie (1968); honorowe wyróżnienie firmy Elektroporcelán Louny (dwukrotnie); wyróżnienie za skuteczne kierownictwo nad studentami w krajowych (czechosłowackich) rundach ŠVOČ; honorowe wyróżnienie ČSVTS (Czechosłowackiego Towarzystwa Naukowo‑Technicznego) za rozwój i postęp naukowy (1988); nagrodę ČSAV (Czechosłowackiej Akademii Nauk w Pradze); nagrodę uznania Hogesschool Helicon w Zeist (Królestwo Niderlandów); wreszcie nagrodę uznania od University Northern Iowa (USA) oraz nagrodę rektora UKF z okazji 40-lecia UKF. Otrzymał też wiele listów z podziękowaniami i wyróżnieniami za współpracę z uczelniami i instytucjami, m.in.: od Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego i Uniwersytetu Radomskiego oraz Uniwersytetu im. Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy, a także srebrne i złote medale pamiątkowe od UKF w Nitrze i Wydziału Elektrotechniki i Informatyki STU w Bratysławie.

Profesor Kozík pozostawał także niezwykle aktywny w kwestii przynależności do organizacji społecznych i zawodowych: był członkiem Związku Słowackich Matematyków i Fizyków, Słowackiego Towarzystwa Fizyki i Chemii, przedstawicielem organizacji UKF w komitecie EUNIS. Ponadto pozostawał w strukturach Międzynarodowej Organizacji i Stowarzyszenia Kształcenia Nauczycieli ATEE i EaTE, Międzynarodowego Stowarzyszenia Pedagogicznego ORAVA (współpraca z USA) oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia SMENA (współpraca z Holandią); wśród organizacji, które miały honor przyjmować Profesora, było również IGIP – międzynarodowe towarzystwo zorientowane na wymianę doświadczeń i pomysłów w zakresie edukacji inżynierskiej.

Profesor zasiada w radach redakcyjnych, a także radach naukowych licznych czasopism: jest członkiem rady redakcyjnej czechosłowackiego „Ceramic – Silikáty”, słowackich „Technológia vzdelávania” i „Academia – SR”, uniwersyteckiego (UKF) „Náš čas”; ponadto był członkiem redakcji polskiego „Problems of Professiology”, członkiem rady redakcyjnej „International Journal of Engineering Pedagogy” (iJEP – Austria) oraz rady programowej „Edukacja ustawiczna dorosłych / Polish Journal of Continuing Education”, członkiem zarządu czasopisma naukowego ČVUT Praga (Czeski Uniwersytet Techniczny w Pradze) – „Acta Polytechnica – Journal of Advance Engineering”, a także redakcji naukowej Extra SYSTEM Praha – Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej (Czechy).

Był doskonałym wykonawcą i współwykonawcą 8 projektów naukowo‑badawczych sygnowanych przez słowackie Agencje Grantowe KEGA i VEGA, a także projektu Socrates‑Comenius 2.1 Promote MSC (2003–2006). Prócz tego pełnił funkcję lokalnego koordynatora projektów TEMPUS oraz DESIRE – International Symposium on Embedded Systems and Trends in Teaching Engineering (2013–2017) i innych.

Profesor Kozík biegle włada językami obcymi: rosyjskim i angielskim oraz niemieckim. Wśród osobistych pasji wyróżnić należy górskie wędrówki, wspólnie z żoną i najbliższymi. W młodości uprawiał sporty, ulubionym był tenis. Ostatnimi czasy z upodobaniem wspomina rodziców (w szczególności mamę), brata oraz pozostałych krewnych, a także nauczycieli ze szkoły podstawowej i średniej. W Jego wspomnieniach stałe i piękne miejsce zajmują również profesorowie ze studiów wyższych. W myślach często powraca do Prof. RNDr. J. Krempaskiego, DrSc, Prof. Ing. Š. Bártu CSc oraz z SAV w Bratysławie. Nie zapomina o inspirujących naukowych spotkaniach polemicznych z Prof. Ing. F. Hanicom, DrSc, z Ing. Emil Mariánim, DrSc oraz Prof. RNDr. J. Kalužnym, CSc. Chętnie wspomina współpracę z kolegami z zakładu pracy przy produkcji izolatorów, ale także konsultacje ze swoimi doktorantami. Szczególne miejsce w Jego wspomnieniach zajmują dyskusje z przyjaciółmi z Polski, Czech, Węgier, Belgii, Ukrainy, Anglii, Gruzji, Armenii, USA, Rosji i wielu innych – z którymi Profesor Kozík współpracował podczas długoletniej kariery naukowej i pedagogicznej.

Prof. Ing. Tomáš Kozík, DrSc., Ing.Paed. IGIP, łącząc wiedzę i umiejętności inżynierskie, zawsze dostrzegał edukacyjny wymiar techniki i jej znaczenie w integralnym rozwoju człowieka. Jest znamienitym naukowcem i dydaktykiem prezentującym humanistyczny wymiar edukacji inżynierskiej i technicznej, w której człowiek – osoba ludzka – jest podmiotem i celem, technika zaś obszarem, płaszczyzną socjalizacji, środkiem prowadzącym osobę ludzką do aktualizowania tkwiących w niej możliwości.

Z konkluzji recenzji dorobku autorstwa prof. Josefa Pavelki wynika, że „Prof. Kozík dał się poznać jako człowiek otwarty i niezwykle życzliwy, osoba o niezwykłych walorach moralnych i etycznych, a także jako wybitny uczony i doskonały organizator”. Prof. Henryk Bednarczyk podkreślił z kolei, że „Prof. Tomáš Kozík jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie dydaktyków techniki”. Te opinie, a także moja długoletnia współpraca z Panem Profesorem, jak również znajomość Jego dorobku naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego, upoważniają mnie do stwierdzenia, że jest On ze wszech miar godnym kandydatem do tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jednocześnie za wielki zaszczyt poczytuję sobie, że jako promotor mogę prosić Go o przyjęcie dyplomu.

Szanowny Panie Profesorze, Dostojny Doktorze Honoris Causa, życzę Ci dobrego zdrowia i niespożytych sił, abyś bez przeszkód realizował swoje projekty – dziel się z innymi swoją wiedzą i dobrocią.

Niech dobry Pan daje Ci te wszystkie dary po najdłuższe lata!

dr hab. Henryk Noga, profesor